Vitamines verklaard
Afkortingen: g=gram, mg=milligram, µg=microgram, Cal=Calorieën, RE=Retinol Equivalent (vit. A of gelijkwaardig), BW=Biologische Waarde.
In vet oplosbare vitamines:
Vitamine A (retinol) komt alleen voor in dierlijke aard, plantaardig in de voorfase is provitamine zoals in wortelmeel, welke rijk is aan betácaroteen een provitamine A. Tekort leidt tot functiestoornissen zoals groei, voortplanting, centraal zenuwstelsel, huid en slijmvliezen. Ook is vitamine A betrokken bij het gezichtsvermogen en kan een tekort leiden tot verminderd waarnemingsvermogen van licht en donkercontrasten. Komt veel voor in wortels, 100g wortelmeel bevat 50mg caroteen. 1 eetlepel per dag met wat zalmolie is voldoende.
Vitamine D (cholecalciferol), als uitzondering is het lichaam relatief onafhankelijk van de opname via de voeding, de voorfase uit de huid (ergosterol) is zelf te vormen. De zon geeft ons voldoende ultraviolet licht om D te vormen. De hoeveelheid vitamine D hangt zeer nauw samen met het calcium fosfor gehalte, wanneer deze in de juiste verhouding van 1,2/1 staat, is de behoefte aan D minimaal. Komt veel voor in levertraan, granen en plantaardige oliën en 150g verse zalm bevat 25 µg.
Vitamine E (tocoferol) is een bestanddeel van alle celmembranen en beschermt de cellen tegen aanvallen van vrije radicalen en speelt dus een belangrijke rol bij het voorkomen van aderverkalking en ook kanker. Tevens voorkomt zedat andere vitaminen en stoffen in het lichaam worden afgebroken en vernietigd.
Komt voor in plantaardige oliën 1 eetlepel tarwekiemolie bevat 22mg vitamine E. Vitamine E wordt als natuurlijke bescherming toegevoegd aan bijvoorbeeld zalmolie om zo kwaliteitsachteruitgang tegen te gaan.
Vitamine K (fyllochinon) is belangrijk voor de bloedstolling. Met hulp van K wordt een reeks van stollingsfactoren gestart. Bij darmproblemen kan het nodig zijn om extra K in te nemen. 125g kippenlever bevat 737µg, verder o.a. in wortel, spinazie en vismeel.
In water oplosbare vitamines:
De B vitaminen, een complex van minstens 10 verschillende vitamines, zijn onmisbaar en centraal in het stofwisselingsysteem. Als katalysator steunen zijhet verloop van diverse processen.
Vitamine B1 (thiamine) wint energie uit koolhydraten en ondersteunt de splising van suikers zodat de spieren voldoende energie aangevoerd krijgen. Granen, vooral de wand, bevat thiamine, niacine en riboflavine.
Vitamine B2 (riboflavine) is belangrijk bij de groei, genezings- en stofwisselingsprocessen zoals van de huid en de celademhaling. Maakt onderdeel uit van diverse enzymen en is hierdoor onmisbaar om energie uit voeding te winnen. Komt voor in bijna alle levensmiddelen.
Vitamine B3 (niacine) is nodig om eiwit, vet en koolhydraten optimaal te kunnen gebruiken en zorgt tevens voor een mooie en gezonde huid. 150g verse zalm bevat 15mg B3.
Vitamine B5 (pantotheenzuur) is nodig voor het definitief afbreken van eiwit, vet en koolhydraten en voor de synthese van de bloedkleurstof, vetzuren, cholesterol en galzuur. Tevens belangrijk voor een gezonde huid en haar. B5 komt in bijna alle levensmiddelen voor. 200g watermeloenbevat 3µg en 125g kalfslever 10µg.
Vitamine B6 (pyridoxine) speelt een belangrijke rol bij de stofwisseling met name de eiwitstofwisseling, het activeren van enzymen. Bij de vorming van bloed is B6 ook belangrijk en tevens bij de vorming van arachidonzuur uit linolzuur, beide essentiële vetzuren. 150g = 1 banaan bevat 1,5µg en 150g verse zalm bevat 1,5µg.
Vitamine B7 (biotine) werkt mee bij de synthese van de lichaamseigen vetzuren en speelt een rol bij de eiwitstofwisseling, bloedstolling en, net zoals de andere B vitamines, gezond haar en de nagels. Een ei bevat >15µg.
Vitamine B9 (foliumzuur) komt veel voor in rode bieten. Foliumzuur is van belang bij de celdeling en de groei van de foetus.
Vitamine B12 (cobalamine) hierin is het sporenelement cobalt verwerkt en is belangrijk vij de vorming van de rode bloedkleurstof (haemoglobine) en wordt geproduceerd door de bactierieflora in de dikke darm.
Granen zoals tarwe, rogge, gerst, maïs, rijst, haver en boekweit zijn de zaden van gecultiveerde rassen en bestaan voor 60-80% uit koolhydraten, grotendeels in de vorm van zetmeel en bevatten circa 8-15% eiwitten waarvan 8 essentiële aminozuren en zijn dus incompleet. Granen bevatten een gering aandeel aan vet (meervoudig onverzadigde vetzuren) en zijn cholesterolarm.
Vitamine C (ascorbinezuur) de hond kan deze zelf aanmaken, pups en drachtige teven krijgen direct wat extra middels hun voeding. Puppy en sportvoeding bevatten een hoger gehalte aan vitamine C. Vitamine C is een natuurlijk en krachtig anti-oxidant, in de voeding belangrijk bij de vorming van bindweefsel en bot.
